Het seismisch onderzoek in regio Deurne en Kempen is afgerond. Eind februari hebben de laatste werkzaamheden plaatsgevonden. Alle materialen zijn opgeruimd en er is niets meer te zien van het onderzoek. Het SCAN-team kijkt terug op een succesvolle dataverzameling en is tevreden over hoe het onderzoek is verlopen. De communicatie met onder andere de gemeentes, grondgebruikers en omwonenden verliep plezierig.

Resultaten
De uitkomsten van het onderzoek worden binnen nu en een half jaar publiek toegankelijk gemaakt op NLOG.nl. De onderzoeksuitkomsten zullen inzicht gaan geven over wat de beste plekken zijn in deze twee gebieden voor mogelijke onderzoeksboringen naar aardwarmte.

EBN gaat een grootschalig seismisch onderzoek in de metropoolregio Amsterdam uitvoeren (zie het kaartje hieronder). Dit doen we in samenspraak met Gemeente Amsterdam en Vattenfall. Het doel van dit onderzoek is het verzamelen van meer gedetailleerde data over de ondergrond, die nodig is voor de ontwikkeling van aardwarmte als duurzame bron. Het seismisch onderzoek zal uitgevoerd worden door SCAN en zal waarschijnlijk in het najaar van 2025 starten.

Eerdere onderzoeken
SCAN heeft in 2021 en 2022 onder andere in de metropoolregio Amsterdam seismisch onderzoek uitgevoerd. In Ouder-Amstel heeft SCAN vervolgens in 2023 een onderzoeksboring gerealiseerd. Uit die onderzoeken is gebleken dat de Slochteren-zandsteenlaag’ technisch geschikt is voor de winning van aardwarmte. De potentiële warmtevraag in dit gebied is groot. Er zijn daarom meerdere productielocaties nodig die huizen en bedrijven van duurzame warmte kunnen voorzien. Voordat er productielocaties kunnen worden gekozen en ontwikkeld, is er meer data van de ondergrond nodig.

Technieken
Het eerdere seismisch onderzoek betrof 2D-seismiek. Hierbij werd het onderzoek langs een lijn uitgevoerd, wat een dwarsdoorsnede door de ondergrond oplevert. Dit type seismiek kan gebruikt worden ter voorbereiding op een onderzoeksboring. Nu de boring in Ouder-Amstel heeft laten zien dat de ondergrond technisch geschikt is, is het tijd voor de volgende stap. Het nieuwe onderzoek brengt de gehele ondergrond in drie dimensies in kaart, vandaar dat dit type onderzoek 3D-seismiek genoemd wordt.

Net zoals tijdens eerder seismisch onderzoek uitgevoerd door SCAN zal gebruik gemaakt worden van schotgatseismiek. Hierbij wordt met behulp van seismische ladingen en geluidsgolven de ondergrond in kaart gebracht. Omdat dit 3D-onderzoek grotendeels binnen de bebouwde omgeving plaatsvindt zal in aanvulling hierop gewerkt worden met vibroseis-voertuigen (zie de afbeelding hieronder). Deze voertuigen lijken op vuilniswagens en hebben onderaan, op straatniveau, een trilplaat die geluidsgolven opwekt. In onder andere Genève, München en Parijs is de ondergrond met deze techniek in kaart gebracht. Er zal misschien ook seismisch onderzoek op het water plaatsvinden.

Samenwerking EBN, Gemeente Amsterdam en Vattenfall voor aardwarmteonderzoek en -ontwikkeling
Aardwarmte is een belangrijke bron voor het verduurzamen van de warmtenetten in Amsterdam en de omliggende gemeenten. Daarom werken de gemeente Amsterdam, Vattenfall en EBN samen aan aanvullend onderzoek naar de potentie van aardwarmte in de regio. Het doel is om in 2030 de eerste aardwarmtebron te gebruiken. De onderzoeken van SCAN zijn hiervoor van groot belang. De partijen dragen financieel bij aan het seismisch onderzoek in de regio. Vattenfall beheert een deel van de warmtenetten en levert warmte, EBN heeft veel kennis van de ondergrond en is betrokken bij aardwarmteprojecten, en de gemeente ondersteunt de ontwikkeling van duurzame warmtebronnen en zorgt dat de publieke belangen worden beschermd. In de toekomst wordt de samenwerking uitgebreid met een operator die de aardwarmte-installatie kan ontwikkelen en beheren.

Het SCAN-programma
Inmiddels heeft SCAN meer dan 1950 kilometer nieuwe en 7500 kilometer herbewerkte seismische data van de ondergrond beschikbaar gemaakt. Ook heeft SCAN diverse onderzoeksboringen uitgevoerd om te bepalen of de ondergrond geschikt is voor de toepassing van aardwarmte. Wilt u op de hoogte blijven? Meldt u dan aan voor onze nieuwsberichten.

Zie ook de voorgaande berichten over aanvullend seismisch onderzoek door SCAN:
– SCAN verkent drie regio’s voor nieuw seismisch onderzoek – SCAN aardwarmte
– Volgende fase voor SCAN: lokale seismische data om aardwarmteprojecten te versnellen – SCAN  aardwarmte

Aan de Zuiderkade in Ede is op donderdag 27 februari een tijdelijke onderzoeksboring naar aardwarmte begonnen. SCAN zal na de geslaagde boringen in Ouder-Amstel, Heijningen, Heesch en De Bilt hier een vijfde onderzoeksboring uitvoeren.

In Ede gaat SCAN een aantal verschillende aardlagen onderzoeken die mogelijk interessant zijn voor de winning van aardwarmte. Het gaat specifiek om de zandsteenlagen van de Rotliegend Groep en de Rijnland Groep. Omdat de aardlagen in de ondergrond ver doorlopen zal deze boring informatie opleveren over de provincie Gelderland, Utrecht en het zuidelijke deel van Noord-Holland.

De boring duurt ongeveer 4 weken en zal gaan tot een maximale diepte van circa 1,3 km. Daarna wordt de toren afgebouwd en vindt er aanvullend onderzoek plaats. Vervolgens wordt in mei het terrein hersteld en teruggebracht naar de oorspronkelijke staat.

Kijk voor meer informatie en de meest actuele planning van het aardwarmteonderzoek op de locatiepagina van Ede.

Op de headerfoto is de boorlocatie in Ede te zien.

Op de Graafsebaan in Heesch is inmiddels niets meer te zien van de SCAN onderzoeksboring. De afgelopen weken zijn er werkzaamheden verricht om de locatie in de oorspronkelijke staat te herstellen. Het terrein is leeg en het land wordt bewerkt zodat de paarden er binnenkort weer kunnen grazen.

SCAN kijkt terug op een geslaagde boring en een prettige samenwerking met de omwonenden en betrokken partijen uit de regio. De geplande dataverzameling is succesvol uitgevoerd en het team is tevreden. De boring bereikte op 6 december 2024 het diepste punt op 2525 meter. Daar zijn diverse metingen en testen uitgevoerd in 250 miljoen jaar oude zandsteenlagen uit het Trias-tijdperk.

Uitkomsten onderzoek
De uitkomsten van het onderzoek worden binnen nu en een half jaar publiek toegankelijk gemaakt op NLOG.nl. Met alle opgedane kennis kunnen de mogelijkheden van aardwarmte in de regio beter ingeschat worden en zo een bijdrage leveren aan de duurzame warmtetransitie. De onderzoeksuitkomsten kunnen worden gebruikt door gemeenten, provincies en bedrijven om aardwarmte als energiebron in te gaan zetten. SCAN doet alleen onderzoek en zal geen aardwarmteprojecten opstarten. Verder onderzoek moet uitwijzen wat de economische haalbaarheid van toekomstige aardwarmteprojecten in deze regio is.